第1章 問題8 解答

$x-y$平面内の二次元流れなので渦度は$z$成分のみである.

流れは軸対称なので,極座標を使うのが便利である.このとき渦度は,式(1.18)にて与えられる.

  1. 円筒座標を使う場合
    1. $v_r=0$,$v_{\theta}=k/r$を代入して \begin{equation} \omega_z=\frac{1}{r}\frac{\partial}{\partial}(rv_{\theta})-\frac{1}{r}\frac{\partial v_r}{\partial \theta}=\frac{1}{r}\frac{\partial}{\partial r}(k)=0 \end{equation} 渦なし流れ

    2. $v_r=0$,$v_{\theta}=\omega r$を代入して \begin{equation} \omega_z=\frac{1}{r}\frac{\partial}{\partial}(rv_{\theta})-\frac{1}{r}\frac{\partial v_r}{\partial \theta}=\frac{1}{r}\frac{\partial}{\partial r}(\omega r^2)=2\omega \end{equation} 渦あり流れ

  2. 直角座標を使う場合 \begin{equation} u=-v_{\theta}\sin\theta,\quad v=v_{\theta}\cos\theta,\quad \zeta=\frac{\partial v}{\partial x}-\frac{\partial u}{\partial y} \end{equation}
    1. $u=-v_{\theta}\sin\theta=-(k/r)(y/r)=-ky/(x^2+y^2),\quad v=v_{\theta}\cos\theta=(k/r)(x/r)=kx/(x^2+y^2)$ \begin{eqnarray} \zeta&=&\frac{\partial}{\partial x}\left(kx/(x^2+y^2)\right) -\frac{\partial}{\partial y}\left(-ky/(x^2+y^2)\right) \nonumber\\ &=&k\frac{(x^2+y^2)-2x^2}{(x^2+y^2)^2} +k\frac{(x^2+y^2)-2y^2}{(x^2+y^2)^2}=0 \end{eqnarray} 渦なし流れ

    2. $u=-v_{\theta}\sin\theta=-(\omega r)(y/r)=-\omega y,\quad v=v_{\theta}\cos\theta=(\omega r)(x/r)=\omega x$ \begin{eqnarray} \zeta&=&\frac{\partial}{\partial x}(\omega x) -\frac{\partial}{\partial y}(-\omega y) \nonumber\\ &=&2\omega \end{eqnarray} 渦あり流れ